Πρώτο ΣΔΙΤ forum για τις Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα

You are currently viewing Πρώτο ΣΔΙΤ forum για τις Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα

Το συμπέρασμα που προέκυψε από το πρώτο ΣΔΙΤ forum είναι οτι η Ελλάδα μπορεί να στηρίξει πλήρως τις Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού τομέα. Υπάρχουν τα χρηματοδοτικά μέσα. Υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, μια επιτυχημένη ελληνική εμπειρία, η ξεκάθαρη πολιτική και το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Αναζητείται μια σειρά από βιώσιμα και ώριμα έργα που θα μπορέσουν άμεσα να αξιοποιήσουν την προσφερόμενη χρηματοδότηση.

Το συνέδριο – που ολοκληρώθηκε στις 31 Μαΐου 2017 – είχε τίτλο «ΙΝVEST EU: ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ» και διοργανώθηκε από την πρωτοβουλία A Energy με την ευγενική συνεργασία της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Ελλάδα, του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, της ΚΕΔΕ, της ΕΒRD – Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων – ΕΤΕπ, οργανισμών που αναπτύσσουν ήδη έργα με ΣΔΙΤ όπως ο ΟΑΣΑ, η ΚτΥπ, ο ΟΤΕ, ή ετοιμάζονται να αναπτύξουν όπως η ΔΕΗ, καθώς επίσης και πλήθους ιδιωτών επενδυτών.

Η Ελλάδα μπορεί να στηρίξει πλήρως τις Συμπράξεις

Υπήρξε σαφής και ρητή δέσμευση, τόσο από πλευράς κυβέρνησης όσο και από πλευράς αρμόδιων φορέων και χρηματοδοτικών οργανισμών της ΕΕ, ότι θα υπάρξει και θα υποστηριχθεί άμεσα μια νέα γενιά έργων με τη μορφή ΣΔΙΤ.

Ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις για μεγαλύτερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη έργων και επενδύσεων υψηλής ποιότητας στη χώρα μας; Που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή, ποια χρηματοδοτικά και θεσμικά εργαλεία θα βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά και ποια θα είναι τα επόμενα έργα ΣΔΙΤ;

Οι διακεκριμένοι ομιλητές τοποθετήθηκαν σε μια σειρά από θέματα όπως τα παραπάνω.

Ενέργεια, υποδομές, μεταφορές, ψηφιακά δίκτυα

Είναι ειλημμένη, όπως επιβεβαίωσε ο Υφυπουργός Οικονομίας κ. Στέργιος Πιτσιόρλας, η απόφαση της κυβέρνησης για την προώθηση σημαντικών έργων ΣΔΙΤ στους τομείς της ενέργειας, των έργων υποδομής και μεταφορών και των ψηφιακών δικτύων. «Εφόσον ξεπεράσουμε τις ιδεολογικού και πολιτικού χαρακτήρα αναστολές και στο σύνολο του κρατικού μηχανισμού, διαθέτουμε ένα σημαντικότατο αναπτυξιακό εργαλείο».

Ανοίγοντας την αγορά της εξοικονόμησης ενέργειας

Προτεραιότητα άμεση θα δοθεί στα έργα οδοφωτισμού: Είναι εύκολα, δημιουργούν τεράστια αγορά στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας. Μια συμφωνία συνδυασμένης χρηματοδότησης μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων με τη λογική των ΣΔΙΤ, για ελκυστικότερα έργα και άμεσα αξιοποιήσιμα, επείγει και θα βοηθήσει πολύ. Στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας συνολικότερα υπάρχουν επίσης πολλές προτάσεις για έργα (από νοσοκομεία και από πολλούς οργανισμούς ) στη λογική της ανταποδοτικότητας. Μπορούν επίσης να προχωρήσουν άμεσα και έργα αναπλάσεων, κατασκευής νέων δημοσίων κτιρίων, αλλά και έργα διαχείρισης απορριμμάτων.

Η ΕΕ διαθέτει τα απαραίτητα μέσα για την ενίσχυση των έργων με Σύμπραξη από τα οποία μόνον οφέλη μπορεί να προκύψουν, καθώς θα γίνουν περισσότερα έργα αφού τα ΣΔΙΤ δεν επηρεάζουν το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, και επιπλέον με απίστευτη ποιότητα όπως επεσήμανε ο κ. Άρης Περουλάκης, Αναπληρωτής.

Η προσφορά χρηματοδότησης να «συναντήσει» βιώσιμα και ώριμα έργα

Την υπογραφή μέσα στον Ιούλιο της συμφωνίας χρηματοδότησης με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για το Ταμείο Υποδομών, το οποίο αναμένεται να ενεργοποιηθεί από τις αρχές του επόμενου χρόνου με κεφάλαια που φτάνουν τα 900εκ. ευρώ, ανακοίνωσε ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας κ. Παναγιώτης Κορκολής.

Το Ταμείο Υποδομών, διαχειριστής του οποίου είναι η ΕΤΕπ, αποτελεί στην ουσία τον διάδοχο του προγράμματος Jessica και θα χρηματοδοτεί τόσο έργα με Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) όσο και αμιγώς ιδιωτικά έργα. Συγκεντρώνει κεφάλαια από το ΕΣΠΑ (200εκ ευρώ), το «πακέτο Γιούνκερ» (200εκ. ευρώ) και άλλα 200εκ. ευρώ από το Δημόσιο στα οποία προστίθενται και άλλα 300εκ. ευρώ από ιδιωτική χρηματοδότηση μέσω των τραπεζών.

Το πραγματικό όμως στοίχημα του Ταμείου Υποδομών «δεν είναι πλέον η προσφορά χρηματοδότησης αλλά η προσφορά αυτή να συναντήσει την αντίστοιχη ζήτηση με όρους βιωσιμότητας και ωριμότητας των έργων».

Μικρά – μεσαία ΣΔΙΤ: Τι θα γίνει με τα σχολεία

Δύο στόχους περιέγραψε εξάλλου ο κ. Κορκολής για τα μικρά και μεσαία ΣΔΙΤ. Πρώτον, να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση, ώστε να καλυφθεί η δημόσια συνεισφορά με αξιοποίηση του ΕΣΠΑ. Δεύτερον, να βρεθούν οι πόροι ώστε να πληρωθούν οι συμβάσεις διαθεσιμότητας στα υφιστάμενα έργα ΣΔΙΤ που δεν έχουν έσοδα, όπως τα σχολεία.

Διαφορετική είναι η προσέγγιση για τα μεγαλύτερα έργα με συμπράξεις, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα την κατασκευή και διαχείριση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Ο ιδιώτης που θα κατασκευάσει το έργο, ύψους περί το ένα δισ. ευρώ, θα πληρώνεται με πληρωμές διαθεσιμότητας, τμηματικά από το δημόσιο, με συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας και επιπέδου υπηρεσιών.

Η χρηματοδότηση δεν είναι πια το κρίσιμο στοιχείο

Με τρεις διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς (ΕΤΕπ, EBRD, IFC) σε συνδυασμό με το Ταμείο Υποδομών η χρηματοδότηση δεν είναι πλέον το κρίσιμο στοιχείο κατά τον κ. Νίκο Μαντζούφα, Ειδικό Γραμματέα ΣΔΙΤ. Τα 10 έργα ΣΔΙΤ αξίας 545 εκατ. ευρώ που έγιναν στην Ελλάδα από το 2009 έως το 2015 και άλλα 43 προχώρησαν μέσω του ταμείου Jessica έχουν ανοίξει το δρόμο. Παρά δε το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα έργα είναι δύσκολα, στο τέλος φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα.

Σταθερή ροή έργων ΣΔΙΤ και μεταφορά κινδύνου στον ιδιωτικό τομέα

Ο κ. Στέλιος Μιχελάκης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), επιβεβαίωσε ότι η Ελλάδα έχει αναπτύξει ένα ικανοποιητικό θεσμικό πλαίσιο, ώστε ο ιδιωτικός και δημόσιος τομέας, οι τράπεζες και οι συμβουλευτικές εταιρείες να μπορούν να υποστηρίξουν πλέον έργα ΣΔΙΤ με άντληση νέων κεφαλαίων από το εσωτερικό και κυρίως από το εξωτερικό. Ταυτόχρονα υπάρχει μεταφορά κινδύνου στον ιδιωτικό τομέα για όλο τον κύκλο επένδυσης, η αμοιβή του ιδιώτη είναι για όλο τον κύκλο της επένδυσης και όχι μόνο για την περίοδο κατασκευής.

Το μεγάλο ζητούμενο για την ασφάλεια της αγοράς είναι να υπάρξει μια σταθερή ροή έργων ΣΔΙΤ και κάθε έργο ΣΔΙΤ να εντάσσεται σε ένα συνολικό πλάνο ανάπτυξης του συγκεκριμένου κλάδου. Επίση,ς πρέπει να υποστηριχθεί περαιτέρω η Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ με προσωπικό και με κονδύλια, ώστε να αποτελέσει τον πόλο για τη νέα γενιά έργων, χωρίς να παραγκωνιστούν οι δημόσιοι τομείς που προωθούν τα έργα.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Άλκης Δρακινός, αναπληρωτής επικεφαλής Γραφείου Αθήνας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, ανακοίνωσε ότι η EBRD θα συνεργάζεται έως το τέλος του 2020 με το ελληνικό κράτος, επιβεβαιώνοντας την πολύ καλή συνεργασία στα πλαίσιο των ΣΔΙΤ.

Μέσα σε ενάμιση χρόνο η ωρίμανση έργων

Σειρά αναγκαίων θεσμικών αλλαγών για τις ΣΔΙΤ (συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα), πρότεινε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, ώστε κάθε ΣΔΙΤ να ωριμάζει το αργότερο μέσα σε ενάμιση χρόνο, να ορίζονται συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, ως προϋπόθεση για την προσέλκυση των επενδυτών και να υπάρχει συνέχεια και συνοχή στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων.

Στις νέες πρωτοβουλίες που πρόκειται να αναλάβει σύντομα ο Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς, προκειμένου να υποστηρίξει τις Συμπράξεις ιδιαίτερα στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, αξιοποιώντας και την πολύ καλή εμπειρία του χρηματοδοτικού εργαλείου Jessica αναφέρθηκε o κ. Κωστής Αρβανίτης, Manager Structured Finance και Διαχείριση Ταμείου Αστικής Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας της Τράπεζας Πειραιώς

Μεγάλη ωφέλεια για τις τοπικές κοινωνίες τα καλά σχεδιασμένα ΣΔΙΤ

Στη μεγάλη ωφέλεια που έχουν για τις τοπικές κοινωνίες τα καλά σχεδιασμένα έργα ΣΔΙΤ αναφέρθηκε ο κ. Γιώργος Πατούλης, Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας.

Αποφεύγοντας ολογοπωλιακές καταστάσεις που εκτινάσσουν το κόστος κατασκευής, οι Δήμοι μπορούν να γίνουν εγγυητές για μια ολόκληρη σειρά έργων, ξεκινώντας από:

  • τη διαχείριση αποβλήτων
  • τον οδοφωτισμό
  • την ενεργειακή αναβάθμιση χιλιάδων γηρασμένων κτιρίων
  • την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Δήμων
  • σχολικά κτίρια
  • γυμναστήρια
  • ιαματικές πηγές

και εν γένει ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις που θα δώσουν μεγάλη ώθηση στα τεχνικά επαγγέλματα και στις κατασκευές και θα οδηγήσουν στην τοπική οικονομική ανάπτυξη.

Προϋπόθεση αυτών, η εξάλειψη της γραφειοκρατίας και η ουσιαστική αποκέντρωση των κρατικών αρμοδιοτήτων.

Οι «εύκολες» Συμπράξεις στον Οδοφωτισμό και η Εξοικονόμηση

Τις άμεσες επισημάνσεις και προτάσεις της ΔΕΗ σχετικά με την άμεση ανάπτυξη Συμπράξεων στον τομέα του Οδοφωτισμού τις οποίες χαρακτήρισε ως «εύκολες» και της εξοικονόμησης ενέργειας συνολικότερα κατέθεσε ο Ειδικός Σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Χρυσόστομος Χρηστίδης.

Οι επισημάνσεις αυτές έγειναν σε συνέχεια της ιστορικής απόφασης της εταιρείας να τροποποιήσει το καταστατικό της, προκειμένου να μπει στην ενεργειακή εξοικονόμηση και εν γένει στις ενεργειακές υπηρεσίες. Ήδη, αρκετοί Δήμοι έχουν καταθέσει προτάσεις για Συμπράξεις στον τομέα του Οδοφωτισμού, δεδομένων των περιορισμένων πόρων τους, πλην όμως είναι ακόμα πολλοί αυτοί που στρέφονται προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση φωτισμού με led, κάτι που είναι παράτυπο.

Ο κ. Χρηστίδης, έδωσε συγκεκριμένα παραδείγματα τρόπου λειτουργίας του δημοτικού φωτισμού ως Σύμπραξη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Λάρισα, αλλά και κτιρίων τα οποία προσφέρονται κατεξοχήν για Συμβάσεις ΣΔΙΤ, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Πολεμικό Μουσείο.

Με Συμπράξεις θα επιτευχθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός

Την εκτίμηση ότι μέσω Συμπράξεων θα επιτευχθεί πιο γρήγορα ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας, διατύπωσε ο κ. Μάνος Μανουσάκης, Διευθυντής των εταιρειών ΟΤΕ RURAL NORTH και OTE RURAL SOUTH, αναφερόμενος στην εμπειρία του ΟΤΕ από την Ανάπτυξη Ευρυζωνικών Υποδομών σε Αγροτικές Λευκές Περιοχές με ΣΔΙΤ και στην προοπτική για επόμενα έργα.

Ειδική αντιμετώπιση για τα μη ανταποδοτικά έργα των σχολείων

Από τη δική της πλευρά, η κ. Ιωάννα Κοντούλη, Πρόεδρος της Κτιριακές Υποδομές ΑΕ – ΚτΥπ ΑΕ , αναφέρθηκε στην εμπειρία της ΚτΥπ, από την κατασκευή 24 σχολείων στην Αττική με σύμβαση ΣΔΙΤ, και σε σχετικούς προβληματισμούς που υπάρχουν σχετικά με το τελικό κόστος των έργων , τις προδιαγραφές , την αρχιτεκτονική και άλλα επι μέρους θέματα, τονίζοντας ότι επειδή είναι μη ανταποδοτικά έργα, χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης. Σε σχέση με τα αιτήματα που ήδη υπάρχουν από δήμους της χώρας για την κατασκευή μεγάλου αριθμού νέων σχολείων με ΣΔΙΤ, η κ. Κοντούλη, τόνισε, ότι αυτά, παίρνουν ήδη το δρόμο τους διαδικαστικά κι όταν φθάσουν στην ΚτΥπ, τα παραπάνω θέματα θα έχουν λυθεί.

Κενά λόγω της μη επαρκούς ωρίμανσης των έργων

Αντίστοιχα, ο κ. Ανάστασιος Ταστάνης, Πρόεδρος ΟΑΣΑ, αναφερόμενος στην εφαρμογή της τηλεματικής, των «έξυπνων» στάσεων του ΟΑΣΑ και του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, όλα έργα με ΣΔΙΤ, επεσήμανε τα κενά που συχνά δημιουργούνται από τη μη επαρκή ωρίμανση των έργων. Κάτι που στην περίπτωση υλοποίησης των παραπάνω έργων αντιμετωπίστηκε με ειδικές αποφάσεις του ΔΣ του ΟΑΣΑ.

χώρος συνεδρίου με τραπέζια γεμάτα κόσμο

Οι επενδυτές θέλουν τις Συμπράξεις

Θα επανατολμήσουμε τις ΣΔΙΤ παρά τις δυσκολίες, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σωτήρης Ανδεούλης, Γενικός Διευθυντής ΑΤΕΣΕ, εκπροσωπώντας τους πρώτους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους που επένδυσαν στις Συμπράξεις.

Πρόκειται για μια εμπειρία σημαντική, που αξίζει να αξιοποιηθεί παραπέρα, προσέθεσε, για να εκτιμήσει ότι εφόσον η Πολιτεία, προστατεύει τον επενδυτή με το σωστό θεσμικό πλαίσιο και υπάρξουν νέα έργα, είναι σίγουρο ότι όχι μόνον οι ΄Ελληνες επενδυτές, αλλά και μια μεγάλη σειρά επενδυτών εκτός Ελλάδας θα μπουν στις Συμπράξεις.

Συνδυασμένη χρηματοδότηση- «έξυπνες» ΣΔΙΤ- Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Τις ευκαιρίες αξιοποίησης μοντέλου ΣΔΙΤ για νέα έργα σε τομείς προτεραιότητας, καθώς επίσης και τις δυνατότητες συνδυασμένης χρηματοδότησης, παρουσίασε αναλυτικά η κ. Ιωάννα Σαμπράκου, Σύμβουλος Υφυπουργού Ανάπτυξης και Οικονομίας (Αντιπρόεδρος ΕΜηΠΕΕ και Μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ).

Από τη δική του πλευρά, ο κ. Γιώργος Ηλιόπουλος, Χημ. Μηχανικός, Γεν. Δ/ντής ΕΠΤΑ AE Σύμβουλοι Μελετητές παρουσίασε χαρακτηριστικές εφαρμογές «έξυπνων» έργων ΣΔΙΤ, εύκολα υλοποιήσιμων που θα υπηρετούν τις «έξυπνες» πόλεις, ενώ η κ. Αναστασία Ψωμιάδη, Γενική Διευθύντρια της Apson, αναφέρθηκε στη σύνδεση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης με τα έργα ΣΔΙΤ.

Επικαιροποίηση σε σχέση με το πρώτο ΣΔΙΤ forum

Διαβάζοντας τα συμπεράσματα του πρώτου ΣΔΙΤ forum τέσσερα χρόνια μετά, διαπιστώνουμε οτι το μεγαλύτερο μέρος των στόχων που περιγράφηκαν και τέθηκαν τον Μάϊο του 2017, έχουν πλέον επιτευχθεί. Το γεγονός αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε οτι η πρωτοβουλία A energy και το ΣΔΙΤ Forum έχουν συμβάλει με τον τρόπο τους – στον όποιο βαθμό – στην επιτυχία του θεσμού των ΣΔΙΤ στην Ελλάδα.

Αυτό μας δίνει την δύναμη να οργανώσουμε το 4ο ΣΔΙΤ Forum. Μείνετε συντονισμένοι για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την θεματολογία και την ημερομηνία υλοποίησης.