Πραγματοποιήθηκε χθες το 5ο ΣΔΙΤ FORUM με ομιλίες Παπαθανάση, Ταχιάου και παρουσίαση του Χάρτη των Έργων ΣΔΙΤ
Η Ελλάδα επιταχύνει την υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ τηρώντας παράλληλα τους δημοσιονομικούς στόχους, ανέφερε μεταξύ άλλων στην χθεσινή του ομιλία στο 5ο ΣΔΙΤ FORUM, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης. Ο κ. Παπαθανάσης αναφέρθηκε στη σημασία που δίνει η Κυβέρνηση στην αξιοποίηση του αναπτυξιακού εργαλείου των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα για την υλοποίηση έργων υψηλής ποιότητας. Για να προσθέσει ότι παράλληλα δίνεται μεγάλη έμφαση και στην τήρηση των δημοσιονομικών στόχων καθώς, όπως χαρακτηριστικά υπενθύμισε, η χώρα μας εξυπηρετεί ήδη ένα μεγάλο χρέος και συμμορφώνεται απόλυτα στις δημοσιονομικές της υποχρεώσεις.
23 συμβασιοποιημένα έργα και 38 έργα σε διαγωνιστική διαδικασία
Αναφορικά με τα έργα ΣΔΙΤ, η Ελλάδα, όπως επεσήμανε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, επιταχύνει ήδη την υλοποίηση έργων σε τομείς όπως οι μεταφορές, η εκπαίδευση, η υγεία και η διαχείριση απορριμμάτων, αριθμώντας ήδη 23 συμβασιοποιημένα έργα συνολικού κόστους επένδυσης 2,6 δισ. ευρώ και 38 έργα που βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία. Επιπλέον, η χώρα μας βρέθηκε πρόσφατα στη 2η θέση παγκοσμίως στον τομέα των βέλτιστων διαγωνιστικών διαδικασιών στα έργα ΣΔΙΤ σύμφωνα με σχετική Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Ο κ. Παπαθανάσης ανέφερε επίσης ότι στα έργα ΣΔΙΤ που πρόκειται σύντομα να συμβασιοποιηθούν, περιλαμβάνονται τα έργα φοιτητικών κατοικιών των Πανεπιστημίων Κρήτης και Θεσσαλίας, καθώς επίσης και τα αρδευτικά έργα που θα πραγματοποιηθούν με ΣΔΙΤ. Ειδική αναφορά έκανε εξάλλου και στην επικείμενη έναρξη λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης στις 30 Νοεμβρίου, η Λειτουργία και Συντήρησης του οποίου πραγματοποιείται επίσης με τη μέθοδο ΣΔΙΤ.
Για να παρακολουθήσετε το βίντεο της ομιλίας του κ. Παπαθανάση στο 5ο ΣΔΙΤ FORUM, πατήστε εδώ.
Νίκος Ταχιάος: Στις 30 Νοεμβρίου ξεκινά η λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης
Στο Mετρό Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε από το βήμα του 5ου ΣΔΙΤ Φόρουμ και ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος στην δική του ομιλία, στο πλαίσιο της ειδικής θεματικής ενότητας για τα έργα παραχώρησης. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Το απόγευμα της 30ης Νοεμβρίου μετά την τελετή των εγκαινίων θα ξεκινήσει η λειτουργία των 13 σταθμών του Μετρό Θεσσαλονίκης. Προ διημέρου ολοκληρώθηκαν οι δοκιμές που είναι απαραίτητες για την πιστοποίηση του Μετρό Θεσσαλονίκης, την επόμενη εβδομάδα θα πιστοποιηθεί το σύστημα από την TUV Rheinland, ενώ την ερχόμενη Τρίτη θα περάσει και ο νόμος για την διαδικασία αδειοδότησης».
Αναφερόμενος εξάλλου στο συνολικό κόστος του Μετρό Θεσσαλονίκης, ο κ. Ταχιάος το τοποθέτησε στα 3 δισ. ευρώ μαζί με την επέκταση προς την Καλαμαριά, αλλά με και τους τόκους των δανείων ύψους περίπου 600 εκατ. ευρώ μέχρι το 2049. Πρόσθεσε ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπολογιστεί στο κόστος των έργων τα επιπλέον κόστη που επιφέρουν οι τόκοι των δανείων. Σε κάθε περίπτωση, διευκρίνισε ότι μέχρι σήμερα έχει αποπληρωθεί πάνω από το ήμισυ των τόκων. Ο υφυπουργός Υποδομών ανέφερε επίσης ότι ο προϋπολογισμός του έργου επιβαρύνθηκε από τις καθυστερήσεις που προκλήθηκαν αφενός από την κατάρρευση των εταιρειών που είχαν αναλάβει αρχικά την κατασκευή του έργου το 2012, αλλά και από τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν στον Σταθμό Βενιζέλου λόγω της απόσπασης και επανατοποθέτηση των σημαντικών αρχαιοτήτων που βρέθηκαν κάτω από το Σταθμό. Τέλος, τόνισε ότι στα έργα δεν πρέπει να εμπλέκεται η πολιτική στα έργα γιατί τελικά προκαλεί ζημιά.
Νίκος Σέργης: Τριπλάσιο Χαρτοφυλάκιο Έργων ΣΔΙΤ με 51 δισ. ευρώ προϋπολογισμό την τελευταία 5ετία
Στο πλαίσιο της Πρώτης Ενότητας με θέμα «Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΤΩΝ ΣΔΙΤ» ο κ. Νίκος Σέργης, Διευθυντής της Μονάδας Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, έκανε αναλυτική παρουσίαση του σημερινού Χάρτη των έργων ΣΔΙΤ, τονίζοντας ότι αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: α) τα ανταποδοτικά που η πληρωμή τους γίνεται μέσω εμπορικής εκμετάλλευσης και β) αυτά των κοινωνικών υποδομών που η πληρωμή τους γίνεται απευθείας από το δημόσιο τομέα με πληρωμές διαθεσιμότητας. Ο κ. Σέργης ανέφερε, επίσης, ότι η Ελλάδα είναι η 2η χώρα με τις καλύτερες επιδόσεις στα ΣΔΙΤ διεθνώς, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, με αποτέλεσμα να έχει σήμερα τριπλάσιο χαρτοφυλάκιο έργων σε σχέση με 5-6 χρόνια πριν.
Οι 23 συμβάσεις ΣΔΙΤ που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στη χώρα συνολικού προϋπολογισμού 2,6 δις ευρώ, περιλαμβάνουν έργα που είτε έχουν υλοποιηθεί είτε έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν στους ακόλουθους τομείς: Διαχείρισης απορριμμάτων, αυτοκινητοδρόμους, μαρίνες, έργα του ΟΑΣΑ, σχολικές μονάδες σε Αττικής και Κεντρική Μακεδονία, Μετρό Θεσσαλονίκης και ευρυζωνικά δίκτυα.
Το μίγμα χρηματοδότησης των έργων προέρχεται κατά 520 εκατ. ευρώ από Ενωσιακούς Πόρους (ΕΣΠΑ), οι οποίοι μόχλευσαν 2 δις δανειακών κεφαλαίων ενώ ένα ποσό της τάξης των 110 εκατ. ευρώ έχει προέλθει από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το πρόγραμμα Jessica.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο εξάλλου, την τελευταία 5ετία, ο προϋπολογισμός των έργων ΣΔΙΤ έχει φτάσει τα 51 δισ. ευρώ σε έργα υποδομών, παιδείας, υγείας και περιβάλλοντος, με την Ελλάδα να κατατάσσεται επίσης ψηλά στην 5η θέση. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για την επιβάρυνση του αρχικού κόστους των έργων ΣΔΙΤ λόγω των επιπτώσεων στα κοστολόγιά τους από την ενεργειακή κρίση, ο κ. Σέργης απάντησε ότι η Ελλάδα έδωσε αγώνα και κατάφερε να διασώσει τη συντριπτική πλειοψηφία των έργων.
Γιώργος Συριανός, Πρόεδρος ΣΤΕΑΤ: Ανάγκη αλλαγής στη λογική χρηματοδότησης των έργων
Στις προτεραιότητες στην υλοποίηση των νέων έργων ΣΔΙΤ με ειδική αναφορά στις πρότυπες προτάσεις, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Συριανός, Πρόεδρος ΣΤΕΑΤ – Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιριών Ανωτέρων Τάξεων.
Επεσήμανε ιδιαίτερα την ανάγκη, μετά την υπερδεκαετή κρίση, να αλλάξει στη χώρα μας η λογική στη χρηματοδότηση. Πρόσθεσε ότι όταν υπάρχει μία πολύ μακρά περίοδος κρίσης, η οικονομία χρειάζεται αντίστοιχα και μεγάλη περίοδο ανάταξης.
Για τους παραπάνω λόγους στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη, ώστε τα έργα να μην ξεφεύγουν από τα όρια των προϋπολογισμών τους. Τόνισε επίσης την αναγκαιότητα δημιουργίας στην Ελλάδα ενός Ταμείου Ειδικού Σκοπού που θα λειτουργεί για συγκεκριμένους λόγους.
Ο κ. Συριανός αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι τουλάχιστον 5 με 6 δισ. από έσοδα των παραχωρήσεων χάνονται κάθε χρόνο από την ελληνική οικονομία και την ανάπτυξη, καθώς κατευθύνονται στην «μαύρη τρύπα» του χρέους.
Ιδιαίτερη αναφορά στην ομιλία του έκανε ο πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ και στο τεράστιο πρόβλημα της υπερβολικής κίνησης στο λεκανοπέδιο της Αττικής που όπως είπε χαρακτηριστικά «ταλαιπωρεί απεριόριστα το μισό πληθυσμό της χώρας» και πρέπει να δοθεί όσο πιο γρήγορα γίνεται άμεση λύση. Ως παράδειγμα, έφερε την Αττική Οδό στην οποία πρέπει να γίνουν οι επεκτάσεις το γρηγορότερο δυνατό. «Η κρίση είναι μπροστά μας, είμαστε ήδη στην επόμενη μέρα, για αυτό πρέπει να γίνουν άμεσα οι σχετικές παρεμβάσεις», κατέληξε.
Νίκος Κουρέτας: Το μοντέλο ΣΔΙΤ Λειτουργίας και Συντήρησης του Μετρό Θεσσαλονίκης «πιλότος» για μελλοντικές συμβάσεις
Ο κ. Νικόλαος Κουρέτας, Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικό Μετρό ΑΕ, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο έργο Λειτουργίας και Συντήρησης του Μετρό Θεσσαλονίκης, που είναι το πρώτο στο είδος του που πραγματοποιείται με ΣΔΙΤ. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε, το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει μία εντελώς διαφορετική σύμβαση από αυτήν του Μετρό της Αθήνας, καθώς σε αυτή την περίπτωση την λειτουργία και συντήρηση του έργου έχει αναλάβει αποκλειστικά ιδιωτική εταιρεία.
Στην πρώτη φάση της λειτουργίας του θα υπάρχουν 13 σταθμοί, αλλά μέχρι το τέλος του 2025 θα λειτουργήσουν άλλοι 5, με επέκταση προς την Καλαμαριά και συνολικό μήκος 14,4 χλμ.
Όπως επίσης ανέφερε ο κ. Κουρέτας, η σύμβαση για το Μετρό Θεσσαλονίκης χωρίζεται σε δύο περιόδους: Στην προπαρασκευαστική περίοδο και στην περίοδο λειτουργίας και συντήρησης.
Αναφορικά με πλεονεκτήματα του νέου μοντέλου ΣΔΙΤ που χρησιμοποιήθηκε στο πλαίσιο λειτουργίας και συντήρησης είναι: Πρώτον, η τεχνογνωσία της ιδιωτικής εταιρείας (Τhema SA) στη διαχείριση όλων των λειτουργικών αναγκών για τη συντήρηση των συρμών και του εξοπλισμού σε σύστημα χωρίς οδηγό, καθώς το ίδιο σύστημα λειτουργεί η ίδια εταιρεία σε Μιλάνο και Κοπεγχάγη. Δεύτερον, η ορθολογική κατανομή κινδύνου μεταξύ Δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, τρίτον, η καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής και τέταρτον, η μεγαλύτερη απόδοση κερδών στο δημόσιο.
Γενικότερα το μοντέλο αυτό μπορεί σύμφωνα με τον κ. Κουρέτα να γίνει ο «πιλότος» και για μελλοντικές συμβάσεις στον τομέα της λειτουργίας και συντήρησης.
Παναγιώτης Πρόντζας: Αναγκαία η αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης
Για τις παραμέτρους και τις δυνατότητες χρηματοδότησης έργων ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων μίλησε ανάμεσα σε άλλα ο κ. Παναγιώτης Πρόντζας, Partner, επικεφαλής τμήματος Strategy and Investments της Grant Thornton.
Αφού έκανε μία σύντομη παρουσίαση της εξέλιξη των έργων ΣΔΙΤ στην Ευρώπη που έχουν μέσο προϋπολογισμό περίπου τα 193 εκατ. ευρώ, αναφέρθηκε στα κύρια ζητήματα και τις προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν τα ΣΔΙΤ στην Ελλάδα.
Ανάμεσα στα σημαντικότερα ζητήματα περιλαμβάνονται:
- Ο κρατικός προϋπολογισμός ο οποίος επιβαρύνεται από τις πληρωμές διαθεσιμότητας, ανεβάζοντας τους δεσμευόμενος πόρους και τις δημοσιονομικές υποχρεώσεις.
- Η πολυπλοκότητα των έργων, η οποία οδηγεί σε αρκετές περιπτώσεις σε χρονική απόκλιση μεταξύ της ολοκλήρωσης των προκαταρκτικών μελετών και της εκκίνησης της διαδικασίας δημοπράτησης.
- Η δυσκολία που υπάρχει στην εξασφάλιση εγγυητικών επιστολών από τις τράπεζες.
- Οι αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις καθώς και η μεταβλητότητα του κόστους δανεισμού οδηγούν σε άνοδο του κατασκευαστικού κόστους.
Μεταξύ των κρίσιμων προκλήσεων οι οποίες πρέπει σύμφωνα με τον κ. Πρόντζα να αντιμετωπιστούν, ξεχωρίζουν οι παρακάτω:
- Η αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης προκειμένου να υπάρξει ανταπόκριση στη ζήτηση για υποδομές σε κρίσιμους τομείς (περιβάλλον, νέες τεχνολογίες, ενέργεια).
- Η επιτάχυνση των διαδικασιών δημοπράτησης για την έγκαιρη υλοποίηση των έργων και τη μείωση των καθυστερήσεων.
- Το χρονικό διάστημα μεταξύ έγκρισης υλοποίησης του έργου μέσω ΣΔΙΤ και υπογραφής της σύμβασης έχει φτάσει ακόμα και τα 5 έτη.
- Η δυνατότητα εμπλοκής ασφαλιστικών εταιρειών στην έκδοση εγγυητικών επιστολών.
- Η έγκαιρη αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών μηχανισμών συμπεριλαμβανομένου του ΤΑΑ.
