Οι Δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου ζητούν να υπάρξει έστω και εν μέρει υπογειοποίηση για το νέο τμήμα ΒΟΑΚ κατά μήκος της παράκαμψης Ηρακλείου στα πρότυπα Αθήνας και Πάτρας
Τρεις λόγοι επιταχύνουν τον διαγωνισμό για το βασικό τμήμα ΒΟΑΚ (Βορείου Οδικού Άξονα Κρήτης), Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157,5 χλμ., εφόσον δεν υπάρξει καθυστέρηση από τις προσφυγές στο ΣτΕ (Συμβούλιο της Επικρατείας) των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, οι οποίες εκδικάζονται μέσα στον Ιανουάριο και για αυτό είναι σημαντικές για την εξέλιξη του έργου.
Το γεγονός ότι το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 200 εκ ευρώ, τα οποία κινδυνεύουν να χαθούν λόγω των γνωστών ασφυκτικών προθεσμιών του Ταμείου, είναι ο πρώτος λόγος προτεραιοποίησής του από το Υπουργείο Υποδομών. Με βάση το υπάρχον-επιθυμητό χρονοδιάγραμμα, μέχρι τον Ιούνιο του 2026 θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εργασίες που αντιστοιχούν στο 15% της αξίας του έργου. Κι αυτό με την προϋπόθεση ότι οι κατασκευαστικές εργασίες θα ξεκινήσουν το 2025 και χωρίς απρόοπτα, που σημαίνει ότι τα πράγματα είναι δύσκολα…
Ο δεύτερος λόγος είναι οι πολιτικές πιέσεις που δέχεται η κυβέρνηση προκειμένου να προχωρήσει ένα έργο που έχει καθυστερήσει εντυπωσιακά και κυρίως δυσανάλογα με τη σημασία του για την οδική ασφάλεια στην Κρήτη: Η πρώτη φάση του διαγωνισμού ξεκίνησε στις 18 Οκτωβρίου 2018. Μόλις το 2023 έγινε δυνατό να περάσει ο διαγωνισμός στη Β` φάση και τον Μάιο 2023 υποβλήθηκαν οι φάκελοι με τις τεχνικές και οικονομικές προσφορές από τα παρακάτω σχήματα: Κοινοπραξία ΙΔΟΜΕΝΕΑΣ με τις εταιρείες ΑΒΑΞ-EGIS-MERIDIAM, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ. Η καθυστέρηση ας σημειωθεί ότι δεν αφορά μόνον το βασικό τμήμα Χανιά – Ηράκλειο μήκους 157,5 χλμ., αλλά και το υπόλοιπο τμήμα Χερσόνησος – Άγιος Νικόλαος, μήκους 42,5 χλμ., που αφορά δύο συμβάσεις που έχουν ήδη υπογραφεί. Υπενθυμίζεται ότι ο ΒΟΑΚ, με συνολικό μήκος που φτάνει τα 200 χιλιόμετρα, είναι ο πιο σημαντικός οδικός άξονας για την Κρήτη, το πολύ κακό οδικό δίκτυο της οποίας γίνεται κάθε χρόνο αιτία για χιλιάδες τροχαία ατυχήματα.
Μεγάλο έργο και αρκούντως αποδοτικό με την κρατική υποστήριξη των 600 εκ. ευρώ…
O τρίτος λόγος είναι ότι η αρμόδια Επιτροπή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών θεώρησε ικανοποιητικές τις τεχνικές προσφορές των τριών διαγωνιζομένων και σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 23 Α της Πρόσκλησης Υποβολής Δεσμευτικών Προσφορών, αποφασίζοντας τις προάλλες να περάσει στο επόμενο βήμα, που είναι η βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών και στη συνέχεια στην αποσφράγιση των οικονομικών τους προσφορών. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες του ΣΔΙΤ Forum, o πραγματικός λόγος για τον οποίο το Υπουργείο έθεσε σε άμεση προτεραιότητα το έργο, το οποίο δεν είναι μια κλασική παραχώρηση αλλά υποστηρίζεται χρηματοδοτικά και από το κράτος, είναι ότι θα προωθηθεί τελικά και από τις διαγωνιζόμενες εταιρείες, καθώς το έργο και μεγάλο είναι και αρκούντως ανταποδοτικό με τα σκιώδη διόδια που θα εφαρμοστούν. Ειδικότερα, 600 εκ. ευρώ είναι η χρηματοδοτική συνεισφορά του δημοσίου στο έργο και περί τα 700 εκ. ευρώ η συμμετοχή του αναδόχου – επενδυτή.
Το περιεχόμενο των προσφυγών των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου
Στην παρούσα φάση και μέχρι να ανοίξουν οι οικονομικές προσφορές, απρόβλεπτη εξέλιξη ενδέχεται να είναι η εξέταση των προσφυγών που έχουν κατατεθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας από τους Δήμους Ηρακλείου και Μαλεβιζίου. Οι προσφυγές κινούνται κατά των περιβαλλοντικών όρων και ζητούν την επαναξιολόγηση της περιβαλλοντικής μελέτης του έργου με μερική υπογειοποίηση για λόγους όχλησης. Δεδομένου ότι η εξέταση και των δύο προσφυγών θα πραγματοποιηθεί μέσα στον Ιανουάριο του 2024, δυο λόγια παραπάνω για το περιεχόμενο των δύο προσφυγών:
Η προσφυγή του Δήμου Ηρακλείου κατατέθηκε στις 6 Ιουνίου από το δικηγορικό γραφείο του κ. Θ. Ξηρού, ενώ την ίδια ημέρα κατατέθηκε και η αντίστοιχη προσφυγή του Δήμου Μαλεβιζίου από το δικηγορικό γραφείο «Απ. Παπακωνσταντίνου – Ν.Κ. Χλέπας και Συνεργάτες».
Παρά τις κάποιες διαφορές ως προς τις λεπτομέρειες, επί της ουσίας και οι δύο Δήμοι ζητούν να υιοθετηθούν τα αιτήματά τους για εν μέρει έστω υπογειοποίηση του νέου ΒΟΑΚ, κατά μήκος της λεγόμενης παράκαμψης Ηρακλείου. Όπως υποστηρίζεται, η υπογειοποίηση δε θα απαιτήσει ιδιαίτερα πολύπλοκα έργα από τεχνικής πλευράς όπως σήραγγες, αλλά ουσιαστικά θα σκεπαστεί ο δρόμος σε ένα μήκος εκατοντάδων μέτρων ανά περίπτωση και σε επιλεγμένα σημεία, στα οποία παρουσιάζεται μια κατάλληλη κλίση βύθισης ή εκατέρωθεν ορύγματα. Το κόστος των σχετικών έργων, έχει εκτιμηθεί από τον Δήμο Ηρακλείου στο ύψος περίπου των 100-120 εκ. ευρώ.
Μερική υπογειοποίηση με έργα ύψους 100 εκ. ευρώ και κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου
Με την μερική υπογειοποίηση του δρόμου, οι δύο δήμοι επιτυγχάνουν να μην διχοτομηθούν, λόγω διαχωρισμού τους από τον αυτοκινητόδρομο, τα οικιστικά συγκροτήματα σε Βορρά-Νότο κατά έναν αντιαναπτυξιακό τρόπο και αφετέρου να εξασφαλίσουν κοινόχρηστους χώρους εκατοντάδων στρεμμάτων στρεμμάτων, τα οποία θα αξιοποιηθούν με τη δημιουργία πάρκων, πνευμόνων πρασίνου, γηπέδων, χώρων αναψυχής κ.λπ.
Πρόκειται για ένα αίτημα, το οποίο οι δύο Δήμοι θεωρούν δίκαιο, ιδίως από τη στιγμή που ανάλογες υπογειοποιήσεις είναι ήδη σε εξέλιξη ή προωθούνται σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως η Αθήνα και η Πάτρα. Πέραν των ουσιαστικών λόγων, οι προσφυγές των δυο δήμων περιλαμβάνουν και τυπικά κωλύματα τα οποία καλείται να εξετάσει το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας.
Πάντως, η οποία εξέλιξη των προσφυγών των δυο Δήμων στο ΣτΕ, δεν θα επηρεάσει την διαδικασία αποσφράγισης των οικονομικών προσφορών, ενώ αντίθετα η αποσφράγιση θα καθυστερήσει σίγουρα στην περίπτωση που οι διαγωνιζόμενοι καταθέσουν ενστάσεις, μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας.
«Όλα του γάμου δύσκολα» όπως λέει και η λαϊκή σοφία!