Η λύση μέσω ΣΔΙΤ με αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου φαίνεται να έχει και αυτή πέραν των πλεονεκτημάτων και αρκετά πρακτικά προβλήματα
Μπορούν οι Συμβάσεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα – ΣΔΙΤ να προσφέρουν λύση στην κοινωνική κατοικία με αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου; Το παραπάνω ερώτημα συζητήθηκε από ειδικούς της αγοράς real-estate στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 4ης Premium Real Estate Expo που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο MEC Παιανίας.
Με το 72,5% των Ελλήνων να δηλώνει ότι έχει λιγότερα χρήματα για αγορά, ή ενοικίαση ακινήτων, σε σχέση με πριν από έξι μήνες, σύμφωνα με το 2ο Βαρόμετρο της Αγοράς Ακινήτων, που παρουσίασε σε σχετική ημερίδα ο κ. Ηλίας Παπαγεωργιάδης της MORE Group, η προσιτή κατοικία αποτελεί όνειρο για την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων ειδικά της νεότερης γενιάς. Αλλά και η λύση που προωθείται ως εναλλακτική, μέσω δηλαδή των Συμβάσεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα – ΣΔΙΤ και με αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου φαίνεται να έχει και αυτή, πέραν των πλεονεκτημάτων και αρκετά προβλήματα.
Σε άλλη λογική από τον ΟΕΚ
Ποια είναι αυτά; Το σχετικό μοντέλο, εισάγει καταρχάς μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, συγκριτικά με εκείνη που ακολουθούσαν παλαιότερα τα προγράμματα του ΟΕΚ (Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας), τα οποία εστίαζαν στην ανάπτυξη οικονομικών κατοικιών προς αγορά από τους δικαιούχους. Ολόκληρες γενιές Ελλήνων με χαμηλά κυρίως εισοδήματα στεγάστηκαν στις κατοικίες του ΟΕΚ, που όμως καταργήθηκε προς δεκαετίας. Από τα πιο χαρακτηριστικά και επιτυχημένα έργα του ΟΕΚ που συνδέθηκαν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, είναι και οι κατοικίες του Ολυμπιακού Χωριού στους Θρακομακεδόνες.
Στην περίπτωση των κατοικιών του ΟΕΚ, οι δικαιούχοι ήξεραν ότι θα πάρουν σπίτι σε πολύ λογική τιμή (πολλοί μάλιστα τα άλλαξαν ή τα αναβάθμισαν από τότε που μπήκαν μέσα) και με μεγάλες ευκολίες.
Το προωθούμενο σχέδιο
Η προωθούμενη από την κυβέρνηση και την αγορά real estate λύση κοινωνικών κατοικιών με ΣΔΙΤ, προβλέπει καταρχάς την ανακατασκευή μη χρησιμοποιούμενων κτιρίων του Δημοσίου, προκειμένου να παραχωρηθούν, έναντι μικρού μισθώματος, σε νέους 18-39 ετών. Σε επόμενη φάση αναμένεται ότι θα αξιοποιηθούν αδόμητα οικόπεδα της ΔΥΠΑ με διαγωνιστικές διαδικασίες ώστε το 2025 να έχει ολοκληρωθεί η ανέγερση των πρώτων κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές. Στη συνέχεια η ΔΥΠΑ θα γίνει την επιλογή των δικαιούχων, με βάση κοινωνικά κριτήρια δεκαετίας, στόχος θα είναι καταρχάς η αύξηση της προσφοράς νέων κατοικιών προς ενοικίαση.
Πλην όμως με ποιο κόστος θα γίνουν αυτές οι επενδύσεις, εφόσον κληθούν να συμμετάσχουν σε αυτές και ιδιώτες; Μπαίνει επομένως θέμα βιωσιμότητας των επενδύσεων αυτών, η οποία φαίνεται να εξασφαλίζεται μόνον με πολύ μεγάλο αριθμό διαμερισμάτων και επίτευξη οικονομιών κλίμακας.
Ρεαλιστικό κόστος και πώς
Το σχέδιο, μαζί με τα καλά του έχει και μεγάλες δυσκολίες. Η σημαντικότερη είναι, η εξασφάλιση ενός ρεαλιστικού κόστους, ώστε να είναι συμφέρουσες και για το κράτος και για τους ιδιώτες που θα συμμετάσχουν. Μπαίνει επομένως θέμα βιωσιμότητας των επενδύσεων αυτών, η οποία σύμφωνα με στελέχη του χώρου εξασφαλίζεται μόνον με πολύ μεγάλο αριθμό διαμερισμάτων και επίτευξη οικονομιών κλίμακας. Κι εδώ τίθεται η δεύτερη δυσκολία: Υπάρχουν διαθέσιμες και χωρίς γραφειοκρατικά ή άλλα προβλήματα τόσο μεγάλες εκτάσεις όπου θα μπορούσαν να κατασκευαστούν νέες κοινωνικές κατοικίες; Και αντίστοιχα, υπάρχουν μεγάλα υφιστάμενα κτίρια που θα μπορούσαν να μετατραπούν σχετικά γρήγορα σε κατοικίες ;
Σε ρεπορτάζ του κ. Νίκου Ρουσάνογλου στην Καθημερινή, διαβάσαμε ότι από την καταγραφή που έχει γίνει εντοπίστηκαν 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφανείας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι στην Αττική, αλλά και 10 οικόπεδα με οικοδομική άδεια επιφανείας 75 στρεμμάτων, τα οποία θεωρούνται τα πλέον ώριμα για αξιοποίηση. Στον σχεδιασμό εντάσσονται όμως και εκτάσεις εκτός σχεδίου, όπως και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία. Πρόκειται για 11 στρέμματα στην Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στρέμματα στην Ξάνθη και 74 στρέμματα στον Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.
Το ερώτημα για τους αργούς ρυθμούς
Και σε αυτήν όμως την περίπτωση, ένα ακόμα ερώτημα που μπαίνει αφορά τους χρόνους και τις διαδικασίες των ΣΔΙΤ, που είναι εξαιρετικά αργοί. Θα υπάρξουν λοιπόν ειδικές διαδικασίες για τη συγκεκριμένη περίπτωση των ΣΔΙΤ και γενικά πώς θα επιταχυνθεί το όλο εγχείρημα;
Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα παρουσιάζει ενδιαφέρον καθώς οι στεγαστικές ανάγκες (και όχι μόνον των νέων) δεν μπορούν να ικανοποιηθούν με τα σημερινά δυσθεώρητα ύψη που έχουν φτάσει για μια ακόμα φορά οι τιμές ενοικίων και ακινήτων, παραπέμποντας δυστυχώς στην «φούσκα» προηγούμενων δεκαετιών…
