Η αναλογική χρέωση διοδίων είναι τεχνικά δύσκολη, ενώ οι παραχωρησιούχοι προτιμούν τις αυξήσεις που προβλέπουν οι συμβάσεις τους
Η αναλογική χρέωση των διοδίων στα πρότυπα της Ολυμπίας Οδού, θα μπορούσε να είναι μια καλή εναλλακτική στις επικείμενες αυξήσεις διοδίων στις Εθνικές Οδούς, που διαπραγματεύονται αυτές τις μέρες οι παραχωρησιούχοι με το Υπουργείο Υποδομών. Είχε προταθεί μάλιστα προ μηνών (επι θητείας Κώστα Καραμανλή) ως λύση αποφυγής των αυξήσεων στα διόδια, τις οποίες εξαρχής δεν ήθελε καθόλου το Υπουργείο. Πλην όμως, η αναλογική χρέωση, δηλαδή «διόδια με το χιλιόμετρο», φαίνεται ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί για δυο λόγους: Αφενός γιατί είναι τεχνικά δύσκολη και αφετέρου γιατί οι παραχωρησιούχοι θεωρούν ότι κατοχυρώνονται καλύτερα με τις αυξήσεις των διοδίων στη βάση του πληθωρισμού, όπως προβλέπεται από τις συμβάσεις τους.
Ήδη, οι εταιρείες που διαχειρίζονται τους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους της χώρας έχουν απαίτηση αποζημίωσης ύψους 40-45 εκατ.ευρώ, τα οποία υπολογίστηκαν βάσει των διελεύσεων ανά αυτοκινητόδρομο και επί των νέων τιμών που θα έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί από τις αρχές του νέους έτους, καθώς το αντίτιμο των διοδίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον πληθωρισμό, όπως αναφέρεται στις συμβάσεις παραχώρησης των οδικών αξόνων.
Σταδιακή αύξηση προτείνουν οι παραχωρησιούχοι
Στο πλαίσιο αυτό, κάθε πρώτη του έτους οι τιμές των διοδίων αναπροσαρμόζονται, με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή του Σεπτεμβρίου της προηγούμενης χρονιάς.Αυτό σημαίνει ότι για το 2023, οι αυξήσεις που προβλέπονται για τα διόδια είναι της τάξης του 12% (βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή του Σεπτεμβρίου), κάτι το οποίο όμως, όπως έχει διαμηνύσει ο υπουργός, δεν πρόκειται να δεχθεί το υπουργείο. Το σκεπτικό είναι ότι μία αύξηση στο κόστος των διοδίων θα επιβάρυνε περαιτέρω τις οικογένειες, οι οποίες έχουν ήδη «χτυπηθεί» από τις αυξήσεις στα καύσιμα και το υψηλό κόστος ζωής.
Ως ενδιάμεση λύση, που θα συζητηθεί και κατά τη διάρκεια της συνάντησης των παραχωρησιούχων την Πέμπτη με τον υπουργό Υποδομών Χρήστο Σταϊκούρα, είναι η αύξηση να εφαρμοστεί σταδιακά σε βάθος χρόνων, ώστε να μην επιβαρυνθεί ο χρήστης των εθνικών οδών κατευθείαν με το 12% .
Πως λειτουργεί η λύση των εως και 76% χαμηλότερων χρεώσεων
Δεδομένου ότι το σύστημα αναλογικής χρέωσης, με το οποίο οι οδηγοί θα χρεώνονται με βάση τα χιλιόμετρα που διανύουν θα αποτελούσε ενδεχομένως μια πιο δίκαιη λύση για τους χρήστες, υπενθυμίζουμε πώς λειτουργεί ήδη, το σύστημα αυτό: Πρόκειται για ένα σύστημα, με το οποίο οι οδηγοί θα χρεώνονται με βάση τα χιλιόμετρα που διανύουν. Ο πομποδέκτης που είναι τοποθετημένος στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου «διαβάζεται» από ηλεκτρονικές πύλες που έχουν εγκατασταθεί στις εισόδους και εξόδους του αυτοκινητοδρόμου, με το όχημα να πληρώνει το αντίτιμο της ζώνης χρέωσης. Οι οδηγοί περνάνε από τις ηλεκτρονικές πύλες με κανονική ταχύτητα, χωρίς να πραγματοποιείται στάση, και ο πομποδέκτης ΟΛΥΜΠΙΑ PASS διαβάζεται αυτόματα, παράγοντας τον χαρακτηριστικό ήχο.
Σήμερα το σύστημα λειτουργεί αποκλειστικά στην Ολυμπία Οδό, με τα στατιστικά στοιχεία να δείχνουν ότι οι χρήστες επωφελούνται από έως και 76% χαμηλότερες χρεώσεις.
Που “σκόνταψε” η επιλογή του συγκεκριμένου συστήματος
Στο γεγονός ότι δεν είναι εύκολο τεχνικά να εφαρμοστεί σε όλες τις Εθνικές Οδούς που έχουν διόδια και αφετέρου στο ότι δεν το ήθελαν οι παραχωρησιούχοι για προφανείς λόγους και προτιμώντας την «ασφάλεια» των αυξήσεων με βάση τη σύμβαση.
Τη συγκεκριμένη πάντως επιλογή θα το ξανασυναντήσουμε, καθώς η τεχνική ανάπτυξη του συστήματος σε όλες τις Εθνικές Οδούς έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό 300 εκ. ευρώ και χρονικό όριο εφαρμογής το 2025. Κρίμα που δεν ήταν πιο ώριμο τεχνικά.
Σε κάθε περίπτωση, την Πέμπτη αναμένεται να διευκρινιστεί η πιθανή λύση για τις αυξήσεις διοδίων, που ακόμα και σε δόσεις θα επιβαρύνει σημαντικά τους χρήστες που κάνουν συχνές διαδρομές. Από την άλλη κύκλοι της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΟΜΕ αναφέρουν δε πως όποιες προτάσεις κατατεθούν θα αξιολογηθούν μεν, αλλά δεν πρόκειται να επιβληθεί «πάγωμα» των απαιτήσεων των παραχωρησιούχων, καθώς αυτό θα ενεργοποιούσε ρήτρες προσφυγής στη διαιτησία υπ’ ευθύνη δημοσίου.
